Everlasting Blessings of Mata Dadanbai & Dr. Premchand Manghirmalani

भारत में सिंधी पंचायतूं Sindhi Panchayat in India

ज़मान माज़ी खां ज़मान हाल डांहु [From Past to Present]

पहिंजे पोयें व्हाट्सएप्प लाय लेख *सुजाग या सुमिहियल सिन्धी* मां इहो रायो ज़ाहिर कियो हो त सिंधी नवजवान तबके खे सामाजिक तोड़े राजनैतिक सिखिया डियण वास्ते असां सिंधियन वटि पुराणे समे खां *पंचायत* जहिड़ी असिरायिती संस्था वज़ूद रखे थी। इहा अलग गालिह आहे त गुजिरियिल कुश डहाकन में जीयं मुख्तलिफ वज़हुन सबब सिंधी भाषा अची खतम थियण ते पहुती आहे तीयं सिंधी पंचायतूं बि बेअसिरायतूं ऐं ग़ैर ज़रूरी संस्था थियण जी राह ते हली रहियूं आहिन। इहो सवाल उथण लाज़िमी आहे त आखिर पोयन 70 सालन में सिंधी समाज में अहिडियूं कहिडियूं तबदिलियूं आयूं आहिन जो सिंधी पंचायत जहिड़ी कारग़र सामाजिक संस्था जे वज़ूद ते सुवाली निशान अची वियो आहे ? जे असां सबबन ते धियान डियूं त जेको पहिरियों लेखे जोग वडो सबब सामहूं अचे थो सो आहे 1947 जो मुल्क जो विरहांङो।

सिंधी पंचायतूं - विरहांङें जो असर

असां खे इहो समझण घुरिजे त जहिड़े नमूने ज़ाल मुड़स जी अलहदगीअ [डाइवोर्स] जो असर नंढन बारन ते पवण लाज़िमी आहे तहिड़े नमूने जो असर मुल्क जे विरहांडगें जो सिंधी कौम ते थियो। सिंधी जेके सामाजिक रीती रिवाजन ऐं सामाजिक जीवन वसीले हिक बिये सां जुडियल हुआ से ओचितो ई पाण खे सामाजिक बंधनन खां आज़ाद महसूस करण लगा ।
छो जो सरहद जे हिन भरि अचण ते सिंधियन तोड़े सरकार खे अहसास थियो त पंजाबी बंगाली ऐं बियन हिन्दु कौमुन वांगुर सिंधियन जो को राज्य न हुअण सबब सिंधियन खे वरी वसायिण सवली गालिह न आहे। नतीज़ो इहो थियो जो मुल्क जे अलग अलग हिसन में जिते बि जगह मिली सरकार उते सिंधियन खे रियाइशी जगह डिनी वयी। इन कणो कणे खां धार वारी हालत सबब ई सिंधी पाण खे सामाजिक बंधनन खां आज़ाद महसूस करण लगा ऐं उन ते ज़ुल्म इहो हो जो आज़ादी खां अगु मुल्क जी आसूदी कौमुन में अगिरी सिंधी कौम जे सामहूं रोज़ी रोटी वास्ते ज़फ़ाकशी करण जो बि सवाल हुओ। नतीज़े तोर बुनियाद पयी सिंधी पंचायतुन जे विनाश जी, छो जो इन्हन हालतुन में समाज पुठिते रहजी वियो ऐं शख्स ऐं कुटुंब जी अहमियत वधी वयी।
पहिंजे कुदरती ऐं विरासती धंधे जे लाडे सबब भारत में आयल सिंधियन खे माली रूप सां ओज ते पहुचण में को वडो अरसो कोन लगो हालांकि शुरुआती मूडीअ [Capital] जी घटितायी सबब केतिरिन मुश्किलातुन खे ज़रूर मुहं डियणो पियो पर 21 सदी जी शुरुआत खां अगु ई सिंधी कौम भारत जी पैसे जे लिहाज खां ताकतवर कौमुन में शामिल थी वयी।
जे असां अजु डिसूं त 20 -25 % पेसे जे लिहाज सां मालदार आहिन, अटकल 55 -60 % सिंधी खुशहाल आहिन त बाकी बचियल 15 -20 % सिंधियन लाय ज़फ़ाकशी जो दौर अजु बि खतम न थियो आहे। ज़फ़ाकशी जे इन अटकल 20 साल हलियल दौर जो नतीज़ो इहो निकितो जो सिंधी समाज में, सामाजिक जीवन में, क़ाबिलियत ऐं अखलाख जी जगह ते पेसो मरक़ज़ बणिजी पियो।

सिंधी पंचायतूं - पेसे जो असर

सामाजिक जीवन जा नियम कायदा ठाहिण जी गालिह हुजे या सामाजिक संस्थाउन में ओहदे जी गालिह हर हंद ते काबिल, समाज जो भलो सोचिण वारन बदिरां पेसे वारन पसंदगी ऐं मंज़ूरी मिलण जो सिलसिलो शुरू थियो। इन दौर में सिंधी समाज जी बदकिसिमती सां को बि अहिड़ो ताकतवर सिंधी अगुवान न थियो जेको इन सामाजिक संस्थाउन जे विनाश जी शुरुआत ते धियान डिये या उन खे रोकिण जा उपाय करे सघे।
जेके थोरा घणा सुठा अगुवान थिया बि त उन्हन कमु महदूद दायिरे अंदर रहियो छो जो भारत जे जहिड़े विशाल मुल्क में पखड़ियिल, आदमशुमारी जे लिहाज खां बेहद थोरायी वारे सजे सिंधी समाज खे हिकु रखण हुनन जी सलाहियतुन खां परे जो कमु हो। इहो शायद त इन्हन विरलन अगुवानन जी निसुवारथ भावना सां कमु करण जी इच्छा शक्ति जो नतीज़ो आहे जो अजु बि सिंधी पंचायतूं न सिर्फ वज़ूद में आहिन पर किन शहरन में अजु बि सुठे ऐं असिरायिते नमूने कमु करे रहियूं आहिन। हालांकि इहो सचु आहे त अजु जीयं सिंधी भाषा जो वज़ूद लिपिन जे झगड़े में फासी आखिरी पसाहन ते आहे तीयं पंचायतूं पहिंजे वज़ूद जी सलामतीअ जे ज़फ़ाकशी जे दौर में आहिन।
जे सिंधी कौम हाणे बि सुजाग न थी जहिड़े नमूने असां अजु चवूं पिया त चाहे लिपी कहिड़ी बि हुजे, चाहे लिखियल रूप में न सिर्फ गालिहायिण में ई सही, कीयं बि सिंधी भाषा जो वज़ूद बचे, तीयं उहो डीहुं परे कोन्हे जो असां सिंधी पंचायतुन बाबत सागे किसम जी चिंता कयूं। सिंधी पंचायतुन खे बचायिण जा उपाय सोचिण खां इहो फायदे वारो थींदो जे असां सिंधी पंचायतुन जी अजोकी हालत जी छंड छाण कयूं ऐं इहो समझण जी कोशिश कयूं त आखिर सिंधी पंचायतुन इन हालत में छो ऐं कीयं पहुतियूं आहिन?

Posted on 24 June 2017

error: Content is protected !!